Kutsal Zeytin Sembolizmi
Merhaba değerli okurlar, sizlere bilindiği üzere birçok din, kültür yapısı ve toplumda kutsal olarak kabul gören, zeytin ağacının mitolojik olarak neleri temsil ettiğinden ve sembolizminden bahsetmek istiyorum…
Kadim kitaplarda bahsi geçen öğretilere göre “zeytin bütün ağaçların ilkidir” dolayısıyla tüm kutsal kitap, yaratılış efsane ve mitolojisinde zeytin yer alır!
Mitolojik öğretilerde; her insanın ve kuvvet sahibi varoluşsal gücün temsil ettiği bir ağaç türü bulunmaktadır. Sizlerde, benim gibi insanları ve varoluşu yansıttıkları ile ağaçlara benzetelerdenseniz, “Dendroloji” yani ağaç ilimini incelemenizi naçizane tavsiye ederim.
… “Olea prima omnium arborum est.” … “Zeytin bütün ağaçların ilkidir”…
Hıristiyanlık dinine göre zeytin ağacı; zenginlik, cömertlik ve yeniden var oluşu sembolize ederken Eski Ahit’ te bahsi geçen “Nuh Tufan’ ı” ve zeytin yaprağı tutan güvercin temsil etmesi nedeniyle ümidin, bolluğun ve barışın simgesidir.
Eski Mısır Mitoloji’ sini yansıtan sanat eserlerinde zeytin ağacına sıklıkla rastlarız nedeni ise zeytinin, tanrısal erdemleri ve öğretileri biliyor olması bedeniyle Ra ve İsis ile ilişkilendirilmiş olmasıdır.
Hâkimler Kitabı’nda geçen öğretiye göre ise ağaçlar kral olması için sırasıyla zeytine, incire ve üzüm ağacına teklifte bulunsa da tevazu gereği kabul etmediklerinden nihayetinde kara çalı krallığa talip olmuştur!
Berraklık sembolü zeytin;
Kutsal kitap olan Kuran-ı Kerim’ de bahsi geçen zeytin, İncir, hurma, üzüm ve nar öğelerine diğer tüm mitolojik varoluş öğreti ve dinlerde de rastlarız! Kuran’ da, “zeytine taşıdığı erdem ve bilgeliği nedeniyle yemin” edilmiştir Tin Suresi
“Fânûs sanki inci gibi parlayan bir yıldız. Mübarek bir ağaçtan, ne doğuya, ne de batıya ait olan zeytin ağacından tutuşturulur. Bu ağacın yağı, ateş dokunmasa bile neredeyse aydınlatan berraktır. Nur üstüne nur. Allah, dilediği kimseyi nuruna iletir. Allah, insanlar için misaller verir” ,,, Nur suresi 35
Eski Yunan din ve mitolojisine göre yöneticilik vasfı adına yapıllan yarışmayı; akıl, bilim ve sanata ithafen yaraları iyileştiren, yüz yıllar boyu yaşayan ve geceleri aydınlık saçan meyve veren zeytini öneren Athena kazanmıştır. Bu mitolojik hikaye kabartmalarda sıklıkla resmedilerek, bilgelik ve zafer temaları işlenmektedir.
“Herkese aidim ve kimseye ait değilim, siz gelmeden öncede buradaydım, siz gittikten sonrada burada olacağım…” Solon Kanunları – Antik Yunan
Eski Yunanca’ da zeytin ağacı anlamına gelen “eleia” kelimesinden açığa çıkmış olan “oil” kelimesi günümüzde zeytinle ilişkilidir. Zeytin ağacı yetiştirilmesi ve bakımı açısından zor ve zahmetli olsa da verilen emeğin bedelini insanoğluna tevazu ve cömertlikle öder!
Hasatı yağ, zeytin yemişi, nefes ve oksijendir adeta ışık kaynağı olduğunu bir diğer deyişle gücünü kendinden aldığını düşünüyorum. Eski Mısır ve Müslümanlık dininde zeytininin bir tür kandile hatta aydınlanmaya, içinden ışık çıkan kaynağa benzetilmesinin tesadüf olmadığını içsel olarak biliyorum…
Hristiyanlık dininde zeytin ağacı, cömertlik ve yeniden var oluşu sembolize etmektedir!
Eski Ahit’ te bahsi geçen “Nuh Tufan’ ı” ve zeytin yaprağı tutan güvercin ümidin, bolluğun ve barışın simgesidir. Roma’ da ise zeytin tarımının arttırılarak yağ üretimi ile büyüyen Roma İmparatorluğu’nun zeytinyağı ticaretinden güç kazanmasından bahsedilir.
Bir sonra ki yazıda kutsallık, soyluluk ve bilgelikle ilişkilendirilen bir başka kavram olan “mitolojik arı sembolizmi” hakkında yazmayı diliyorum… Yeni bir yazı da görüşene dek hoşçakalınız…
Online Kaynakça:
http://www.tariszeytinyagi.com/www.tariszeytinyagi.com/img/ureticiresimpdf/uretici_takvimi.pdf
Son Yazıları Tülay Çağlar Kadı (tüm yazıları)
- Türk Tarihinde İz Bırakan Kadınlar - Nisan 2, 2024
- Fotoğraf Yarışması Başvuruları Başladı - Nisan 2, 2024
- Genç yetenek İlyun Bürkev - Şubat 29, 2024
