Bilgelik Sembolu, Elma
Reklamlar, afişler, filmler, türküler, masallar, destanlarda karşılaştığımız “bilgelik sembolu, elma” yeryüzünde ki en eski sembollerden biridir. En çok bilinen bilgisayar firmalarından “Apple marka sembolünün” neden ısırılmış bir elma olduğunu biliyor musunuz?
Rivayetlere göre; yeryüzünde ki ilk bilgisayarların açığa çıkışında önemli bir rol üstlenen araştırmacı “Alan Turing” ve teknoloji alanına katkılarını gelecek nesillere taşımak gayesi ile önceleri Macintosh sonraları ise Apple olan bilgisayar markasının, ana yüz sembolü olarak “elma” seçilmiştir.
Peki, “Alan Turing” kimdir?
Alan Turing, modern bilgisayar teknolojisinin zeminini hazırlamış, yapay zeka alanında dahice çözümler üretmiş ve “zehirli bir elma” ile yaşamına son vermiş olan, teknoloji ve bilim insanıdır. Bilgisayar alanında üretim yapan sonraki kuşak bilim insanları ise dâhinin adından söz ettirmek adına, “ısırılmış elma” sembolünü seçmişlerdir. Steve Jobs’ un, İncil’ de yer alan elma metaforunun bilgeliği temsil ettiğine dair inanışa sahip olması nedeniyle bu sembolun tercih edilmiş olduğu ayrıcalıklı rivayetler arasında yer alır.
Mitolojik Elma Sembolünün yapısı, toplumların ve çeşitli kültürlerin deneyimlerini barındırmaktadır. Mitoloji bazen de, eski dönemlerde yaşamış olanlarda doğa olaylarını açıklamanın bir diğer yoludur. Dünya tarihinde yer alan, çoğunlukla efsaneler aracılığıyla karşımıza çıkan “elma sembolü” hiç şüphesiz dünyanın en köklü sembollerinden biridir.
Elma sembolü, yaratılış efsanelerinde; insanın cennetten kovulmasının şartlarında olduğu halde yasak ağaçtan izinsiz olarak alınmış olan yasak meyvedir. Kadersel varoluşçuluğu ayrıca temsil etmesi nedeniyle elma tasviri, dinler tarihinde tahminlerin çok daha ötesinde önemli ve derin anlamlar barındırmaktadır.
“Gökten Üç Elma Düşmüş”
Herkesçe malumdur ki, Newton; ağacın altında yerçekimini düşünürken, tam da o sırada yere düşen elmaları gözlemleyerek yer çekimi kuvvetini keşfetmiştir. Halk hikayelerinde ve anonim öykülerde metafor olarak bahsi geçen elma sembolü ise Orta Asya’da yetişerek tüm dünyaya yayılmış olan bir meyvedir. Türk toplum ve inanışlarında, elma daima kutlu bir meyve olarak tasvir edilmiştir. Elma kelimesi, “Alma, Olma, Ulma, Ulmo” olarak da farklı biçimlerde isimlendirilir. Moğolcası Alıma (Alımah) olmak üzere kırmızı renginin barındırdığı anlamlar nedeniyle kutsal devlet ve bayrak simgelenmektedir. Aynı zamanda elma, “kişisel karma ve ilahi adalet” alanı tasvir eden köklü semboller arasında yer alır. Örneğin, Türk destanlarında rastladığımız elma metaforu, kahramanın hak edişini temsil etmektedir. “Gökten Üç elma düşmüş” deyişi, bu açıklamaya verilebilecek en güzel örnekler arasındadır!
Günümüz Anadolu insanın halk arasında ki yaşam anlayışında, rüyada elma gören bekar kimselerin evleneceğine, Güney Kafkasya’da ise rüyada görülen elmanın doğacak kız çocuğuna işaret ettiğine dair halk inanışları ve farklı rivayetler mevcuttur.
Mitolojik Elma, Sembolü
Mitoloji alanında elma denince ise ilk akıllara gelen, “Herakles ve bahçeyi koruyan yüz başlı ejder” tasviridir. Bu mitolojik ve tarihsel tasvirde bahsi geçen elma metaforu, insanoğluna tahmin edilemeyen ve öngörülemeyen bilgelik kaynaklı doğaüstü sevinçleri aktarmaktadır. Kelt mitolojisinde ise elma, insanoğluna hasat zamanını aktarmaktadır. Yazıma şimdilik ara vermeden önce hatırlatmak isterim ki, Truva Savaş’ ının çıkış sebeplerinden biri “Altın Elma” sembolüdür. Efsaneye göre, düzenlenen güzellik yarışmasında bahsi geçen bu sembol aslında insanoğlunun bilinçaltı kayıtlarında itibar ve güç sahibi olması ile ilişkilendirilmektedir. Mitsel kimi efsane yorumcularına göre ise bu efsanede bahsi geçen elma ile aslında cinsiyetçi ve taraflı bir yaklaşımla, kadınların kimi zaman zaaflarına yenik düşebileceği peşin önyargısının gelecek nesil ve kuşaklara aktarılmak istendiği de diğer görüşler arasında yer alır.
Yeni bir yazı da görüşene dek, hoşça kalınız !
Son Yazıları Tülay Çağlar Kadı (tüm yazıları)
- Türk Tarihinde İz Bırakan Kadınlar - Nisan 2, 2024
- Fotoğraf Yarışması Başvuruları Başladı - Nisan 2, 2024
- Genç yetenek İlyun Bürkev - Şubat 29, 2024
