”Kapıkule’ nin Ardındaki Sanatçılarımız” dahilinde olan ”Yurtdışında Yaşayan Sanatçılarımız ” yazı dizisine Almanya’ da sanatsal çalışmalarına devam eden İsmail Çoban ile başlamaktayız.
Yazı dizisi öncesinde projede yer alan sanatçılarımızın eserlerinin korunması adına yasal uyarıya dikkat edilmesi önemle rica olunur.
Bu yazısı dizisinde kullanılmak üzere Sanatçı İsmail Çoban ve İsmail Çoban Vakfı tarafından belirtilen yazı ve görsellerin kullanımı, proje danışmanı Vecdi Uzun’a telif hakları kanunları kapsamında izin verilmiştir. Bu kapsamda yayınlanan metin ve görsellerin herhangi bir yayın organında kullanımı izin ve telif haklarına tabidir.
Türkiye’ de telif hakları 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (”FSEK”) korunmaktadır.
Dr. Peter Spielmann’ ın Kaleminden İsmail Çoban Özgeçmişi
”Yaşamın Dönümleri“
İsmail Çoban, 1945 yılında Çorum’da doğdu. İlkokuldan sonra Hasanoğlan Atatürk İlköğretmen Okulu’nu bitirdi. Bir süre öğretmenlik yaptı. Ardından Beşiktaş Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu’na girdi. Özellikle hocası Karl Heinz Schlaminger’in etki ve teşvikiyle kendine özgü stilini oluşturmaya başladı.
1968 yılından Federal Almanya’ya göçtü ve 1971 de öğrenimini tamamladı. Diplomasını aldıktan sonra serbest ressam/ heykeltıraş olarak çalışmaya başladı.
Dağarcığında getirdiği yerel temalara, törelere kattığı evrensel boyutla, Almanya´da da İsmail Çoban yaygın ve haklı bir üne kavuştu. Çoban; Almanya, Avusturya, A.B.D., Arjantin Berezilya, İsviçre, Fransa, İtalya, Holanda, Kanada, Japaonya, Norveç, Kuba, Güney Afrika, Güney Kore, Polanya, Bulgaristan, Romanya, Azerbaycan Suriye, Çek Cumhuriyeti, Nikaragua gibi pek çok devlet müzesinde ve sayısız özel koleksiyonda yerini aldı. Eserleri bugüne değin tam 33 ülkede gösterildi. 170 i aşan kişisel 500 nün üzerinde karma sergisi ile, Federal Kültür Araştırma Enstitüsünün açıklamalarına dayanarak, Almanya düzeyinde 40 en çok sevilen ve sergilenen sanatçı arasında 9. sırayı aldı.
1968 dan sonra ilk defa Nadya Sanat Galerisi’nin çabalarıyla resimleri ülkesinde ilk defa 1992 de sergilendi. Bu serginin ardından sanatçı hiç bir ülkede yaşamadığı ve ne yazık yalnız kendi ülkesinde yaşadığı zorlu gümrük problemleri yüzünden bir daha eserlerini Türkiye’de sergilemedi.
Çoban eserleri ile Türkiye çıkışlı bir sanatçının, kökenine sımsıkı sarılarak, yerelliğin çemberini yıkıp, evrenselliğin sanatta oluşturduğu olağanüstü sentezin hangi ufuklara taşıdığını ispatlıyor.
1997 yılında heykelleri ile sanat sevenlerine yeni bir sürpriz yapan Çoban, bir sazın bütün tellerinde dolaştırıyor parmaklarını.
Monomental heykelleri ile zamanımızın yetiştirdiği, alçakgönüllü, usta bir sanatçının olgunluğuyla yaşıyor… Çoban’ın eserleri sadece seyredilmiyor, varlığını insanın bütün dünyasını kavrayacak bir güçle duyumsatıyor.
Dr. Peter Spielmann | Bürün – Çek Cumhuriyeti
İsmail Çoban atölyesinden çalışma anı
Dieter Treeck’ in Kaleminden İsmail Çoban
Bakın, nasıl bir insan…
İsmail Çoban’ dan insan manzaraları
İki kültür arasında sürekli olarak mekik dokuyan, sınır tanımaz ressam ve çizer İsmail Çoban, ne anlatım (üslûp) ne de piyasa eğilimleri bakımından bilinen kalıplara sığmamaktadır. İşte onun, bu ‘şahsına münhasır’, yani eşsiz özelliğini ve inançlarından asla ödün vermeyen etkileyici uzlaşmaz kişiliğini yansıtan sayısız sanat eserlerinin inceliğini anlamak kimi kez güç olmaktadır. Dostları ve yapıtlarını toplayan hayranları, tekdüzeleşen çağımızda onun bu eşine az rastlanan erdemlerini görmektedirler. Onun yapıtları, eğilimlerini kendi yaratan sanat piyasasında şaşkınlığa yol açmaktadır.
1969 yılından beri Almanya’da yaşayan Çoban, hiçbir eğilime kapılmamasına rağmen, kendini sanatçı olarak kabul ettirdiği gibi, bireyselliğini ve sanat ahlâkı prensiplerini de korumakta ve çizdiği her yeni resimde sanatsal güvenirliğinin sınandığının bilincindedir.
Sanatına ancak İsmail Çoban’ın üstünlüğüyle hakim olan bir kişi bu denli özerk ve tartışılmaz derecede kendi çizdiği sanat yolunda ilerleyebilir. İsmail Çoban, izlediği yolda, kendini dizginlemeyi başarmakla kalmayıp, benliğine sinmiş renk duygularıyla Türkiye’nin doğasını ışıklandırmayı başaran ve herkesin hissedebileceği biçimde dışa yansıtabilen bir ressamdır. O yine kendi yolunda, kendine özgü teknik ve biçimlendirme sanatıyla oyma ve ahşap işlerinin yanı sıra, öncelikle baskı grafik çalışmalarına yansıttığı edebiyata olan özel sevgisini, metinleri aşırı süslemeye kaçmadan sanatında yaşamaktadır. Açtığınız bu sayfa, aynı zamanda resim sanatında da kendi yolundan şaşmayan sanatçının yapıtlarından çok küçük bir bölümü sergilemektedir.
Eserlerini biraz daha yakından incelediğinizde, ressam İsmail Çoban’ın salt sanatçı ve gizemli kişiliği ile felsefeyi resme işleyen ustalığını değil, politikayla da yakından ilgilenen çok yönlü bileşik kişiliğini görür, aynı zamanda doğru bildiği yoldan asla şaşmadığına ve inandığı yüksek ahlaki değerlerine tanık olursunuz ve merakınız büsbütün artar.
İsmail Çoban’ın çizdiği resimleri belirli zaman dilimleri içinde birbirini izleyen kesin bir kronolojik bütünlük oluşturmamaktadır. Kendisini etkileyen olaylar karşısında, dün neyse bugün de en güncel olayları ele alıp zaman içinde sanatsal çıkışlar yapmaktadır.
Edebiyatla ilgili deneyimleri de bunlara dahil edebiliriz: Örneğin, Pablo Neruda’nın şiirlerinden esinlenerek hazırladığı ”Günbatımı Barışları/ Friede für die Abenddämmerungen” isimli gravürlerden oluşan son derece güzel dosya yapıtını ele alalım. Ya da o kara günlerde sesini ülkemizde bir türlü duyuramayan ünlü Alman Musevi şair Else Lasker-Schüler’in anısına armağan ettiği, onun yaşam öyküsünü yansıtan dosyasına bir göz atalım. Öte yandan özellikle, Franz Kafka’nın insana sıkıntı verecek ölçüde gerçekleri değişik perspektiflerden anlatan yaşam hakkındaki düşünceleri ile içine büsbütün yaşam ve var olma korkusunun sindiği dünya vizyonu ve yine onun insanlık ve yaşam hakkına düşman bir toplumu yansıtan bunaltıcı betimlemeleri, Çoban’ın yapıtlarına aynen yansımaktadır. İsmail Çoban’ın yaşamındaki bir bunalım döneminde çizdiği, Kafka’yı anlatan korkutucu tehdit yüklü somut görüntülerle dolu çizimler, Çoban’ın zengin sanat yolunu ayrıca aydınlatmaktadır. Kendisine sığınan insanlara salt yardım etmek amacıyla, bürokrasinin sıkıntılı koridorlarında her an kendini tehlikeye atarak, çaresizlik içinde bir zamanlar yaşadığı o zor ve sıkıntılı günler iyi ki artık çok gerilerde kalmıştır. Başından geçen bu olayları elbette artık o korkunç şekliyle yeniden yaşamayacaktır.
İsmail Çoban’ın dönüp dolaşıp ele aldığı diğer bir kişi de ünlü çağdaş Türk şairi Nazım Hikmet’tir. Nazım Hikmet’in 13 yıl süren siyasi mahpusluk günlerinde Bursa’da yazdığı (1936) Şeyh Bedrettin Destanı’nda yer alan ve belirli dönemleri canlandıran büyük boyutlu kara kalem çizimleri, içinde yaşadığımız yüzyılın yarattığı en etkileyici çizim sanatı yapıtlarındandır. Yine Nazım Hikmet’in yazdığı, fakat yaşamı süresince bir türlü yanıtını alamadığı son derece sarsıcı “Taranta Babu’ya Mektuplar”ının yanıtlarını, İsmail Çoban’ın 1995’te çizdiği 29 büyük boyutlu ve renkli çizimlerinde buluyoruz. Söz konusu mektuplar öğrenim için geçici olarak Roma’ya gelen Eritrealı (Habeşistan) bir zenci öğrencinin, 1930’lu yıllarda yurdundaki karısına yazdığı bir demet mektuptur. Roma’da İtalyan faşistlerinin hışmına uğrayan Benerci, korkusundan, kaldığı evden artık sokağa bile çıkamaz hale gelmiştir. Buna rağmen faşistler onu yakalayıp öldürürler. Cesedi ise hiçbir zaman bulunamaz. Daha sonra onun odasını kiralayan bir İtalyan yazar, Benerci’nin karısına gönderemediği bu mektupları, bir rastlantı sonucu karyola ayağına gizlenmiş şekilde bulur. Fakat o sırada İtalyanlar Addis Abeba’yı işgal ettiği için mektupları yayımladığı takdirde öldürüleceğinden korkan İtalyan yazar, bunları Nazım Hikmet’e emanet eder. Nazım Hikmet de mektuplara yazınsal bir biçim vererek bu trajedik olduğu kadar, politik açıdan da son derece önemli aşk öyküsünü edebiyat dünyasına kazandırır ve ona hak ettiği yeri verir. Taranta Babu’ya yazdığı yedinci mektupta Benerci artık Nazım’ın sesiyle yakınmaktadır (1935).
Taranta-Babu’ya
Yedinci mektup
…
Fakat ne hikmettir ki TARANTA-BABU,
büsbütün tersine burda bu.
Bir öyle şaşılası
dünya ki burası
bollukla ölüyor,
kıtlıkla yaşıyor.
Varoşlarda hasta, aç kurtlar gibi
insanlar dolaşıyor,
anbarlar kilitli
anbarlar buğdayla dolu.
Tezgâhlar,
ipekli kumaşla dokuyabilir
topraktan güneşe kadar giden yolu.
İnsanlar yalnayak
insanlar çıplak …
Bir öyle şaşılası
dünya ki burası,
balıklar kahve içerken,
çocuklar süt bulamıyor.
İnsanları sözle besliyorlar,
domuzları patatesle …
Nazım’ın bu şiirindeki hüzün dolu canlılıktan etkilenen İsmail Çoban, her zamanki gibi bunu yazınsal ve siyasi bir mesaj olarak kabullenir ve kendi sanatına işler.
Çoban, günlük yaşamında her gün yüz yüze yaşadığı kupkuru Almanca’ nın çoraklığından bunaldıkça, ana dilinin o çiçeklerle bezenmiş, büyülü destanlarına sığınıp aklın hayal gücüne gem vuran ve amacı çoktan büyüsünü yitirmiş olan Almanca’ yı kullanmaktan kurtulmaya çalışır.
Çoban ne oto sansür boyunduruğuna sokulmuş soyutlamalara ne de entelektüel simgeciliğe boyun eğer. Çizim alanının önüne geçtiğinde onu yönlendiren, kendine özgü bir spontanelik ve disiplin karışımı ile birlikte, kimi zaman âdeta büyük bir tutku ve sıkı bir kendini ifade etme güdüsüdür.
Onun her saati resim doludur. Ancak resimlerinden salt birkaçını sıkı sıkı tutup kaçırmamak, korumak ve sorgulamak şansına sahipsiniz. Ama kimi kez akşam olup da yüreğine hüzün çöktüğünde, o gün karşılaştığı yüzler gözünün önünde dalgalanmaya başlar. İşte o anlarda mutluluğu ve kırılıp dökülen hayallerini bir arada görür. Böylesi anlarda özgürlüğüne kavuşan kalemi, onun bilinç altındaki anı ve düşüncelerini, bağımsız ve özgürce kendiliğinden tuvale döken bir gereç haline dönüşüverir. O saatler, onun dış dünyayla bağını koparıp içine çekildiği, duygu ve düşüncelerinin sınırlarından taştığı anlardır. O saatler sanatçının yaratıcılığına yarın için yeni güç kaynakları sağlayan anlardır.
Derin düşüncelere dalıp kendinden geçtiği o akşamlar, İsmail Çoban’ın deyişiyle ”Meditasyon” akşamlarıdır ve o anlarda çizdiği eskizler, sanatçının yaratıcılığına yarın için yeni ilham kaynakları sağlayan anlardır. Çizdiği o eskizde belki de yarınki resminin izleri belirginleşmeye başlamıştır. Çünkü dönem dönem yaptığı çalışmalarının ardışık zaman dilimlerini oluşturan o günler, en önem verdiği konuların: sevgi, hoşgörü, insanlık, özgürlük ve ölüm, yas, şiddet, yabancılaşma, çifte ahlâk standartları ve yaşadığı efsanelerin birer açılımıdır.
Bir düşüncenin resme yansıması aslında kısa sürer. Kimi kez resim fikri çalışmaya başladıktan sonra bile ortaya çıkabilir. Yani, ressam, kalemini eline aldığında kafasında hemen hazır bir resim var demek değildir. Belki bir taslak bile yoktur. Olsa olsa bir ön sezisi vardır. Çizim aşamasına geldiğinde ilerisini daha çok bu ön sezi belirler. Artık resim neredeyse kendiliğinden oluşmaktadır. Az önce doğan ilham kaynağı anlaşılması güç bir gizeme bürünür ve resmin anlattığı öykü, sanatçının öz geçmişinden kaynaklanan mantıklı bir çizgiyle birleşmeye başlar. Bu çizgiler, hümanist sanatçı İsmail Çoban’ ın yaşamına kök salmış sevgi, dert ve umutların öyküsünü dile getirmekte kullandığı bir sanat aracıdır.
İsmail Çoban’ın resimleri kendi içlerinde biçimsel birer bütünlük sergileseler de, karşısındaki resimlere dikkatle bakan biri, kendi yaşamından kaynaklanan kafasında canlandırdığı resimleri de onların arasına koyacağı bir açıklık bulur.
Ve böylece bakılan her resim, gerçekte her izleyici için ayrı bir tablo olmasına rağmen, aynı izleyici kafasında canlandırdığı kendi resimleriyle o bütünü yeniden oluşturur.
Resmin varlık biçimi diyalogdur. Ve bu diyalog ressamın kalemini ya da fırçasını elinden bırakmasıyla bitmez. Çünkü her resim önce, Çoban’ın “kendini arama” diye adlandırdığı konusal dönem eserinde görüldüğü gibi, sanatçının kendi iç dünyasıyla sürdürdüğü bir diyaloğun sonucudur. Oradaki , ”kendi” kavramı, dönemsel yapıt dizilerindeki konularının yanı sıra (örneğin ,,Özgürlük Konusu”) ülkesi ve ülkesinin insanları için inanarak savunduğu politik çalışmalarına da yansımaktadır.
İsmail Çoban, polis karakolunda işkence görüp ırzına geçilen bir Türk kızıyla Almanya’da karşılaşır. Bu ırza geçme sonucu istenmeyen bir çocuk dünyaya gelmiş, çocuğa sanki yaşayan bir suç anıtı gibi, Türkiye’de o cezaevindeki insanlık dışı muamelelerden sorumlu generalin adı konmuştur. Genç kadının yazgısından etkilenen İsmail Çoban, simge olarak kırık bir aynayı seçtiği resimler serisini çizmeye başlar. O kırık aynanın her ufak bir parçası, talihsiz kadının yaşamının bölümlerinden koparılıp tanınmaz hale getirilmiş her ayrı bölümü, yok edilen geçmişi ve geleceği yansıtır. İsmail Çoban: ”Ben bu bağlamda savaşlarda kadınların durumunu düşünüyorum” ve “Burada yansıttığım kadınların elinden, benliklerini oluşturan, sevdikleri her şey alınmıştır” dedikten sonra, “Onlar artık geçmişlerinde kaybolan yüzlerini bile anımsayamamaktadırlar” der.
Onun kalemi resimlerle öyküler yazarken, bir yandan da faks aygıtından durmaksızın gazete kupürleri ve mektuplar akıp taşmaktadır: Aralarında, Türkiye’de dar görüşlü bazı çevrelerin, Bergama’da siyanürle altın çıkarma çalışmalarını engellemek amacıyla oluşturulan bir girişimin örgütlediği demokratik bir protesto eyleminde sözcülük görevini üstlenen sanatçının, katıldığı bu politik etkinliğin değerlendirilmesine ilişkin yazılar var. Sanatçı, inanarak savunduğu bu davada, çok sayıda insanın yaşam alanını daraltıp sağlığını bozacağı gibi, 400.000’in üzerinde zeytin ağacının ve eski çağlardan kalma birçok tarihi eserin yok olmasına karşı çıkmaktadır.
Her sanatçı siyasetin belirlediği koşullar altında yaşar. Kural budur. Ama İsmail Çoban, özgürlüğünü korumak isteyen her sanatçının aynı zamanda, bu kuralları değiştirme ve onlara yeni biçimler vermek gibi bir misyonunun da olduğuna inanmaktadır. Bir yandan cesur siyasi tavrı, öte yandan, içine sığındığı sıcak aile yuvası ve huzur duyduğu atölyesi her ne kadar karşıt duyguları bir arada taşısalar da onun sanatsal başarısını artırmaya yardımcı olmaktadır.
Sanat ideolojisinin belirlediği sanatçı kimliği ile bunun yaşam biçimine yansıması arasında kurulan denklem, o sanatçının öz yaşamını ne ölçüde onayladığına bağlı olduğu için, insan yaşamındaki bu tür karşıt duygular, aynı zamanda sanat içinde de karşıt duyguları beraberinde getirirler.
Özgün sanat eserleri üretmek kuşkusuz, öz yaşam biçiminden kaynaklanır ve aynı zamanda onun sanatsal bir ürünü olduğu gibi -tek boyutlu olamayacağı için- dünyayı somut algılama ile felsefi dünya görüşünü içinde taşıyan çelişkili duyguların bir sonucudur. İsmail Çoban hem Doğu hem Batı dünyasının felsefesini, kaynaklarını birbirine karıştırmadan benliğinde taşımaktadır.
O gurbete çıkmış Türkiyeli bir sanatçı olarak kalmaya devam ettiği ve gurbet onun artık ayrılmaz bir parçası olduğu halde, savunduğu insani değerler artık her iki dünyanın da kültürlerini taşıyan temel taşlarını oluşturmaktadır. Onun dağarcığındaki hoşgörü inanç ve anlayışına uymaz ise isyanını hemen dile getirmektedir.
Onu, yaşamına egemen olacak denli aşırı ölçüde etkileyen sınırlar, 1988 ülkesini terk ederken aştığı coğrafi ve kültür sınırları değildir. Onu daha çok etkileyen sınırlar, insanların duygu, düşünce, tutum ve davranışlarını belirleyen sınırlardır. O sınırlar, insanların aldıkları eğitim, dünya ve politik görüşleri sonucunda kafalarında perçinleşen sınırlardır. Oysa sanat, kimsenin denemediği ve doğrulayamadığı bilinmezlerin sınırlarının cesaretle zorlanmasını ister.
İsmail Çoban’ın büyük boyutlardaki, hatta kimi kez anıtsal büyüklükteki resimleri, biçimsel prensip sınırlarını zorlayan ve onun felsefi görüş ve toplum anlayışı esasına dayalı son yıllardaki çalışmalarıdır. Bu çalışmalar, “pencereler” biçiminde iç içe sokup yüzeyini sıra sıra karelediği diğer resimlerdeki kompozisyon unsurlarından farklıdır. Çalışmanın son bölümünde çıkarılan tutkallı bantların resim üzerinde bıraktıkları açık renk şerit izleri,, simge” den çok, bir kompozisyon görevini üstlenmektedir.
İsmail Çoban’a göre: “Onlar bize dünyayı öğreten pencerelerdir”; “onlar içimizi delip geçen sınırlardır. İşte biz, karşımızdakinin sınırını aşmadan önce, kendi içimizdeki bu sınırları aşmak zorundayız.”
Sanat her ne kadar karşısında söyleşeceği bir dost ararsa da, sanat yapmak yalnızlığı gerektirir. İsmail Çoban yalnızlığın ne olduğunu iyi bilir. O zor günlerinde aradığı dostluğu bulamadığı için terk edilmişlik duygusuna kapıldığı çok olmuştur. Üç parçadan oluşan “Herkes kendi kaderine boyun eğer” konulu çok büyük boyuttaki resimler serisi, yaşamı boyunca çektiği, kökleri eskiye uzanan acıların bir ifadesidir.
Her şeye rağmen İsmail Çoban’ın hem özel hem de sanat hayatında hep ön plâna çıkan en önemli güç kaynağı SEVGİ’ dir. Onun canlandırdığı insan resimlerinde vahşice bir kaba gücün hemen yanı başında, dipdiri erotizm, romantizm, şiirsellik ve ölçülü bir sevgi arayışı sık sık göze çarpar. Kâğıda veya tuvale döktüğü insanlar arasında en ufak bir boşluk yoktur, onlar hep iç içe girmiş, bütünleşmişlerdir.
Onlar savaşır ve sevişirler. Kucak kucağa sarmaş dolaş, derileri birbirine yapışmış bu insanlar sonsuzluğa doğru erir giderler. En göze çarpıcı karakteristik özellikleri ise onların elleridir. Bir balerinin ellerini andıran figürlerle süslenmiş o eller, değişik jestlerle insana dokunur ve okşarlar. Resmin önünde durduğunuzda adeta size de kucak açar o eller.
Oysa çevresinde yaşayan buranın insanlarının birbirlerine soğuk ve özürlü fiziksel yaklaşımlarına bir türlü alışamamıştır İsmail Çoban.
Alman hayat okullarının ders plânında ön görülmediği için olmalı ki, o sıcak insan ilişkilerinin tadına varmayı bir tarafa bırakın; azıcık bir içtenliğe katlanmak bile zor gelir onlara.
İsmail Çoban’ın kendisi için artık yabancı bir dünya sayılmayan Almanya’nın Bergisches Land yöresinde eşi ve üç çocuğuyla yarattığı yuvanın sıcak havası onun resimlerinde de esmektedir.
Onun içindir ki, binlerce kez çizdiği inancını dile getiren sıcaklık, dostluk ve sevgi öğeleri, onun bugünkü iç dünyasını ve yaşam gerçeklerini dışa yansıtan bir ayna ve atıldığı SANAT denen büyük serüvende gücünü aldığı kaynaktır.
Dieter Treeck | Çeviri: Tekin Özbey
Die Toten von Milönü, İsmail Çoban
İsmail Çoban atölyesinden çalışma anı
İsmail Çoban Hakkında Yayınlar
1975 Allgemeines Lexikon „Der bildende Künstler von der Antike bis zur Gegenwart“ Ulrich Thieme und Felix Becker, Saemann Verlag Leipzig
1977 Katalog der Edition Monika Beck, Homburg-Schwarzenacker
1980 Katalog “İsmail Çoban – Malerei, Radierungen, Holzschnitte”
mit Werkverzeichnis der Radierungen und Holzschnitte von 1973-1979.
Herausgeber: Kulturverwaltung der Stadt Bergkamen, erschienen bei
interma-Orb Verlagsgruppe GmbH, Düsseldorf
1980 Katalog des von der Heydt-Museums, Wuppertal
1982 Katalog der Galerie Gottfried Murbach, Zürich
1985 Katalog der Kunsthalle Recklinghausen
1987 Katalog der Stadt Stolberg zur Ausstellung 1987
1994 Katalog des Kunstvereins Rosenheim “Ismail Çoban – Menschenbilder”
1997 Katalog “Ismail Çoban – Fegefeuer”
Emschertal-Museum der Stadt Herne und Stadt Bergkamen, Galerie “sohle 1”
und in folgenden Katalogen, Büchern, Kunst- und Literaturzeitschriften
1979 Tambour 4/1979 (Dr. Peter Spielmann, Museum Bochum)
1981 Anadil 2/1981 ( Dr. Yüksel Pazarkaya)
1982 Forum 2 (Fakir Baykurt)
1983 Zu Hause in der Fremde/Verlag Atelier im Bauernhaus (Dr. Yüksel Pazarkaya)
1981 Magazin – Kultur an Rhein und Ruhr 3/81 (Dietrich Springorum)
1981 Fikrun Wa Fann / Zeitschrift für Kultur und Wissenschaft für arabische Länder
Bruckmann Verlag, München (Wiebke Walter)
1982 Anadil 11/1982 (Dr. Yüksel Pazarkaya)
1982 Butzbacher Künstler-Interviews III/1982
1983 Katalog “300 Jahre danach” – Museum des 20. Jahrhunderts, Wien
1983 Künstler in Wuppertal / Peter Hammer Verlag (Dirk H. Fröse)
1984 Direniş 8/1984 (Gökhan Demirci)
1984 Zyma Nr. 1-2. Jahrgang (Dieter Treeck, Dietrich Bühler)
1984 Malkasten-Dokumentation (Künstlerverein Malkasten, Düsseldorf)
1984 Die Werkstatt des Künstlers / Kulturverwaltung der Stadt Bergkamen
1985 Zeitschrift für Kulturaustausch 35.Jg. 1985/1. Vj.
-Institut für Auslandsbeziehungen , Stuttgart-
1985 Handbuch für den Graphikkäufer / Edition Monika Beck, Homburg-Schwarzenacker
1986 Katalog zur Wanderausstellung “Das andere Land”
1986 Deutsche Malerei und Grafik I /Förderkreis für Zeitgenössische Kunst
1988 “In zwei Welten” –Migration und Kunst (Eva Weber/Verlag “neue kritik”)
1988 Katalog der Stadt Ahlen zur Wanderausstellung “Kunst und Kohle”
1988 Katalog der Kunsthalle Darmstadt zur Ausstellung “Flucht”
1991 “Kurden” im Exil / Edition Parabolis
Herausgeber: Berliner Institut für vergleichende Sozialforschung
1991 “Aus allen Richtungen” Internationale Künstler in Wuppertal/ Stadtsparkasse Wuppertal
1992 “Farben im neuen Haus” – Katalog zur Wanderausstellung
30 Jahr türkische Künstler in Deutschland (Önel Verlag)
Herausgegeben von Dr. Yüksel Pazarkaya
1994 “Zusammen-Hänge” Katalog der Solingen Künstler e.V. anlässlich der Ausstellung
Türkischer und Solinger Künstler im ehemaligen Deutschen Klingenmuseum Solingen
1994 İsmail Çoban „MenchenBilder“ Katalog zur Ausstellung „Esperanto der Bilder“ – Kunstverein Rosenheim
1994 “Fremde wahrnehmen” – Katalog zum Interkultur-Festival Wuppertal 1994,
herausgegeben von der Stadtsparkasse Wuppertal
1995 „Modern Japanese Woodblock Print“!900-!975 Helen Merritt und Nanako Yamada University of Hawaii Press
1996 İsmail Çoban „Fegefeuer“ Katalog. Das Emschertal Museum Dr. Alexander von Knorre und Dieter Treeck
1996 Öyküleriyle Halk Anlatı Türküleri Mehmet Bayrak Antoloji
2003 Babilé Yolculuk Ferudun Andaç
2003 Eksik Hayatlar Sırrı Ayhan
2004 Haus der Kunst Bürün/ Tschechei: Hommage à Leos Janácek Katalog
2004 „Kunst für Toleranz und Frieden“ Katalog anlässlich der Ausstellung Sozialgericht Münster.
2005 Bergische Blätter „Der Mensch im Mittelpunkt“ Wuppertal: Ismail-Çoban-Stiftung zur Förderung junger Künstler, Nicolas Ranke
2006 Havuz, Zeitschrift für Kunst, Kultur und Wissenschaften
2007 Kunstzeitschrift Lapsus
info nordrhein-westfalen, Kultur-Magazin für und aus NRW
Anafilya, Zeitschrift für Literatur- und Kulturwissenschaften
außerdem zahlreiche Publikationen in türkischen Kulturzeitschriften/ Bunun dışında Türkçe yayın yapan Dergiler ve yayın organlarında önemli yayınlar.
1988 Sanat 88 Paris. Yazarlar: Serpil İnanç, Nihat Behram, İsmail Yıldırım
2006 Hürriyet Haftasonu kültür sanat eki, (Özel yayın)
2011 Hürriyet Hafta sonu eki Türk Kütüphanesi, Robert Bosch Vakfı ve İsmail Çoban Vakfının desteğiyle 20 Türk yazarının Almanca çevrimlerilerinin tanıtımı. Hafta sonu eki. (Özel yayın)
2012 Kurdish News Paris, Yazar: Hasan Hüseyin Deveci
2019 GÜNEY, 3 Aylık Kültür, sanat Edebiyat dergisi Yazar: Bekir Karadeniz (2019 sayı73)
2020 GÖÇ ve DEMANS“Maziye bir bakıver“ Yazar: Fatma Dik-Thiel
2021 GÖÇ-İŞ UTOPYA Derleyen yayınlayan: Molla Demirel İsmail Çoban co/Yazar
İsmail Çoban Biennalen, ayrıca bu bienaller için katalog yayınlanmıştır.
1981 Homburg-Schwarzenacker: 1. Triennale für Bibliophilie
1983 Varna/ Bulgarien: Internationale Grafik-Biennale
1984 Bradford: 8th British International Print-Biennale
Berlin-Ost: Intergrafik 1984
1985 Varna/ Bulgarien: Internationale Grafik-Biennale
Yokohama/ Japan: Internationale Druckgrafik Kanagawa `85
Homburg-Schwarzenacker: Triennale für zeitgenössische Bibliophilie
Lodz/ Polen: “Kleine Grafik-Formate”
1986 Yokohama/ Japan: Internationale Druckgrafik Kanagawa `86
Kosice (CSSR): medzinarodne – biennale mal `by
Toronto/ Kanada: First Annual International exhibition of
Miniature Art 1986 – Del Bello Gallery
1987 Sao Paulo/ Brasilien: 1. Bienal International de Gravur – Campinas `87
Berlin-Ost: Intergrafik `87
Lodz/ Polen: “Kleine Grafik-Formate”
1990 Yokohama/Japan: Internationale Druckgrafik Kanagawa `90
1991 Santos-Sao Paulo/Brasilien: First International Expo of Postal Art
Napa Art Center/ USA: First Annual International Miniprint Exhibition
1994 Campinas/ Brasilien: XILO & PRINT Museum de Arte Contemporanea de Campinas
2000 Korea: PICAF ART FAIR – BUSAN International Contemporary Art Festival
vertreten durch DON SEO Gallery
P.S. Zu allen o.g. Biennalen sind Kataloge erschienen.
Ausstellungen (Auszug)/ Önemli sergilerden (kısa seçmeler)
1962 – 1966 Ankara und Istanbul
1973 Cuxhaven: 2. Kulturwochen
Hofgeismar: Kunstkreis
1974 Wuppertal: Galerie Palette
Glückstadt: Brockdorff-Palais
1975 Timisoara/Rumänien
Nijmegen/ Niederlande: Besiendershuys
1976 XXX. Bergische Kunstausstellung
im Deutschen Klingenmuseum, Solingen
Kassel: Galerie Lometsch
Nijmegen/ Niederlande: Atelier de Westerhelling
Unna: Kunstverein Unna
Düsseldorf: Galerie Schröder
1977 Hagen: Westdeutscher Künstlerbund
im Karl Ernst Osthaus – Museum
Bochum: Museum “Forum junger Kunst `77”
Ludwigshafen: K.O. Braun – Museum
“Bibliophile Mappenwerke”
Homburg-Schwarzenacker: Galerie Monika Beck
1978 Wolfsburg: Schloss Wolfsburg
“Forum junger Kunst `77”
Düsseldorf: Große Düsseldorfer Kunstausstellung
Bergkamen: Galerie „sohle 1“
Würzburg: Galerie am Grasholz
1979 New York/USA: International Art Exposition
Bonn: Aus- und Fortbildungsstätte des Auswärtigen Amtes
Homburg-Schwarzenacker: Galerie Monika Beck
1980 Darmstadt: Kunstverein “Liebe – Dokumente aus unserer Zeit” (Katalog)
Düsseldorf: Große Düsseldorfer Kunstausstellung (Katalog)
Solingen: Deutsches Klingenmuseum (Katalog)
Moers: Städtische Galerie „Peschkenhaus“
Marl: Kommunale Galerie der Stadt Marl (Katalog)
Wuppertal: von der Heydt-Museum (Katalog)
1981 Hannover: Kunstverein “Liebe – Dokumente aus unserer Zeit” (Katalog)
Hagen: Westdeutscher Künstlerbund im Karl Ernst Osthaus – Museum
Krakau/Polen: “13 deutsche Zeichner” (Wanderausstellung)
Basel: Art 81/ Galerie W. – One man show (Katalog)
Remscheid: Graphothek der Stadt Remscheid
1981 yılında Universität Duisburg-Essen, Fakultät für Betriebswirtschaftslehre. Lehrstuhl für Marketing bölümünü bitirdi. (Pazarlama Bölümü)
1982 Kosice/Tschechoslowakei: Ausstellung des von der Heydt-Museum
“Wuppertaler Künstler 1950-1980” (Katalog)
Grevenbroich: Haus Hartmann
Zürich: Galerie Gottfried Murbach (Katalog)
Untertürkheim: Daimler-Benz-Galerie
1983 New York: German Book Fair
(Bibliophile Mappenwerke/Edition Monika Beck)
New York/USA: International Art Exposition (Katalog)
Bari/Italien: International Expo Arte (Edition Monika Beck) (Katalog)
Wien: Museum des 20. Jahrhunderts “300 Jahre danach” (Katalog)
Nowy Sacz/Polen: “8 westdeutsche Holzschneider” (Wanderausstellung)
Hamm: Galerie Kley
Hamburg: Kampnagelfabrik
1984 Damaskus/Syrien: Ebla-Galerie “Internationale Grafik-Ausstellung”
Düsseldorf: Jahresausstellung Düsseldorfer Künstler (Katalog)
Düsseldorf: Jahresausstellung des Künstlervereins Malkasten
Süderschmedeby: Galerie Hansen
1985 Bochum: Museum Bochum/Kemnade 1985
Lodz/Polen: Internationale Ausstellung “Kleine Grafik-Formate” (Katalog)
Recklinghausen: Städtische Kunsthalle (Katalog)
Siegen: Villa Waldrich
1986 Düsseldorf: KV Malkasten “Handzeichnungen”
Damaskus/Syrien: Internationale Grafikausstellung in der Ebla-Galerie
Wanderausstellung “Das andere Land” in: (Katalog)
Berlin: Orangerie des Schlosses Charlottenburg
Bochum: Museum
Frankfurt: Paulskirche
Saarbrücken: Stadtgalerie
Stuttgart: “Kultur unterm Turm”
Düsseldorf: Jahresausstellung Düsseldorfer Künstler (Katalog)
Düsseldorf: Große Düsseldorfer Kunstausstellung (Katalog)
Ulm: Zeughaus
1987 Wanderausstellung “Das andere Land” in: (Katalog)
Hannover: Orangerie, Hannover-Herrenhausen
Luxembourg: Musées de l`Etat à Luxembourg
Ludwigshafen: Wilhelm-Hack-Museum
Wuppertal: BBK-Ausstellung “Wahn-Sinn” (Katalog)
Düsseldorf: Jahresausstellung Düsseldorfer Künstler(Katalog)
Gelsenkirchen: KUBA Kunstbegegnungsstätte beim Amtsgericht
Stolberg/ Rhld.: Kommunale Galerie Burg Stolberg (Katalog)
Homburg-Schwarzenacker: Galerie Monika Beck
Dortmund: Galerie Purschke
Horgen/ Schweiz: Galerie Murbach
1988 Damaskus/Syrien: Internationale Grafikausstellung in der Ebla-Galerie
Düsseldorf: Künstlerverein Malkasten
Bad Oeynhausen: Städtische Galerie
1988 yılında Kore‘de Doktora ve Prof. tezini tamamladı. Prof. Dr. ünvanını aldı. Ardından Güney Kore´de 2009 yılına kadar Profesör olarak çalıştı, Klasik heykel, temel eğitim ve Grafik teknikleri üzerine blok dersler verdi. 2009 yılından emekli oldu.
1989 Wanderausstellung “Kunst und Kohle” im Ruhrgebiet (Katalog)
Berlin: Galerie Ludwig Lange
Ulm: Galerie im Kornhauskeller
Moers: Zentralbibliothek
1990 Wuppertal: Kulturpalast
Berlin: NGBK “Kunst & Krieg” 1939 – 1989 (Katalog)
Darmstadt: Kunstverein “Flucht – Problemkreis seit Menschengedenken” (Katalog)
Kirchnüchel: Galerie Kirchnüchel
1991 Düsseldorf: Malkasten e.V. “Memento”
Wuppertal: Stadtsparkasse “Aus allen Richtungen” (Katalog)
Mannheim: Reiss-Museum “Türkische Künstler in Deutschland”
Havanna/Kuba: “Kleine Grafik” (Wanderausstellung)
Altena: Stadtgalerie
1991 Polonya Karakaw Güzel Sanatlar Akademesinde şehir restorasyonunda danışmalığı ve destek ekonomik destekleri için fahri Dr. Ünvanı verildi.
1992 Bonn: Künstlerforum – 1. Station der Wanderausstellung
“30 Jahre türkische Kunst in Deutschland/Farben im neuen Haus”
Düsseldorf: Museum Ehrenhof: 2. Station der Wanderausstellung
Magdeburg: Rathaus: 3. Station der Wanderausstellung (Katalog)
Köln: Haubrichtforum “Künstler z.G. der Kinderhilfe in der dritten Welt”
Bergkamen: Galerie „sohle 1“
Homburg-Schwarzenacker: Galerie Monika Beck
Istanbul: Galerie Nadya Reisyan
1993 Moers: Zentralbibliothek
Remscheid: Stadtgalerie
Istanbul: Kunstmesse
Remscheid: Graphothek
Istanbul: Galerie Nadya Reisyan
1994 Solingen: Altes Klingenmuseum – “Zusammen-Hänge” (Katalog)
(Ausstellung Türkischer und Solinger Künstler)
Wuppertal: Stadtsparkasse – “Fremde wahrnehmen”
Izmir: Galerie Aphrodie
Schleswig: Städtisches Museum Schleswig
Rosenheim: Kunstverein Rosenheim
Rüsselsheim: Stadttheater
Duisburg: Internationaler Jugendverein „Kiebitz“
1996 Hamm: 25 Jahre Galerie Kley
1997 Berlin: Galerie Ludwig Lange
Herne: Emschertal-Museum (Katalog)
Bergkamen: Galerie „sohle 1“ (Katalog)
1998 Solingen: Museum Baden
2000 Bergkamen: Galerie “sohle 1”
2001 Busan/Korea: International Art Exposition (Katalog)
2002 Solingen: Museum Baden
Bergkamen: Galerie „sohle 1“
2003 Matagalpa/Nicaragua: Ausstellung Wuppertaler Künstler
Antalya/Türkei: Atatürk Kültür Merkezi
Busan/Korea: International Art Exposition
2004 Brünn/Tschechei: Haus der Kunst, Brünn “Hommage à Leos Janacek” (Katalog)
Münster: Haus der Niederlande im Krameramtshaus – über Kulturamt Münster (Katalog)
Nürtingen: Stadtmuseum “Michael Maier und Freunde”
Antalya/ Türkei: Devlet Güzel Sanatlar Galerisi
2005 Homburg-Schwarzenacker: Galerie m. Beck
2006 yılından itibaren Bakü Güzel Sanatlar Akademisi Fahri Dr. ve Akademi Avrupa temsilcisiliğini yapıyor.
2007 Galerie der Istanbul Universität Kuyucu Murat Paşa Medresesi,
Gemeinschaftsausstellung mit den Professoren und Unterstützern der Universität
2007 Ismail Çoban und Schüler Atelier Haus Wuppertal
Ismail Çoban und Schüler Kulturpunkt Wipperfhürt
2008 İsmail Çoban und Schüler İstanbul Universität Istanbul
Galerie Kley Hamm
2009- Galeri Nova Hagen
Ismail Çoban und Schüler Halva
Atelierhaus der Ismail Coban Stiftung
2010- Art Fair NRW Duisburg
Kulturpunkt Wipperfhürt
National Museum Nis Serbien
2011 Konaka/Serbien: Galerie Todorcetovog
Ravno/Serbien: Museum “Horreum Margi”
Paracin/Serbien: Galerie Kulturzentrum
Wuppertal: Atlierhaus Ismail Çoban
Hamm: 40 Jahre Galerie Kley
2012 Wuppertal İsmail Çoban Stiftung
Hamm: Galerie Kley Jahres Ausstellung
Galerie m.Beck Homburg an der Saar
Kulturpunkt Wipperfhürt
Wuppertal-İsmail Çoban-Stiftung: Rabasseda, Lehmpful, Çoban
2013 Ravno/Serbien: Museum “Horreum Margi”
Paracin/Serbien: Galerie Kulturzentrum
Hamm: Galerie Kley Jahres Ausstellung
2014 İsmail Çoban und Schüler Atelier Haus Wuppertal
2015 Wuppertal-İsmail Çoban-Stiftung
Münster: Haus der Niederlande im Krameramtshaus-über Kulturamt Münster
2017 Wiefelstede: Heimatmuseum
2019 Galerie mBeck Homburg an der Saar. 50 Jahre Galerie Jubiläum
Hamm: Galerie Kley Jahres Ausstellung
2020 Galerie m.Beck Galerie mBeck. Durbach.
2021 Hamm: Galerie Kley, Ausstellung 50 Jahre Galerie Jubiläum
İsmail Çoban’ a Ait Teliflenmiş Fotoğraflar, Atölyesinden Görüntüler ve Eserleri
Büyükelçi Hüseyin Avni Karslıoğlu, Büyükelçi Fırat Sunel, İsmail Çoban
Vakif Açılış Berlin , TC. Büyükelçi Mehmet Ali Irtemcelik, Ismail Coban, Büyüksehir B.Baskani Vali Peter Jung (2005)
İsmail Çoban atölyesinden
İsmail Çoban atölyesinden eserleri ile
İsmail Çoban atölyesi ve eserleri ile
Wuppertal Halk Yüksek okulu, politika dersi öğrencileri, Ö.görevlisi Doçent. Ingrid Schuhe ve İsmail Çoban
Paskalya akademisi çalıştayı; İsmail Çoban ve öğrencileri
İmail Çoban atölyesinde çalışma anı
İsmail Çoban atölyesinden çalışma anı
İsmail Çoban atölyesinden çalışma anı
İsmail Çoban atölyesinden eseri
A.M. 18-4 Ausschnit, İsmail Çoban
A.M. 18-8 (2), İsmail Çoban
A.M. 18-11 , İsmail Çoban
A.M. 18-12, İsmail Çoban
A.M. 21-65, İsmail Çoban
O-194, İsmail Çoban
O-225-A-B-C, İsmail Çoban
O-307, İsmail Çoban
O-308 , İsmail Çoban
O-509, İsmail Çoban
Ö-527, İsmail Çoban
Ö-528, İsmail Çoban
İsmail Çoban’ a ait Sosyal Medya/ Platformlar
İletişim
Proje Web Sitesi için tıklayınız
Proje Yöneticisi Nazlı Işık
kapikuleninardindakisanatcilar@gmail.com
nazliisk@gmail.com
Proje Danışmanı Vecdi Uzun
Basın Danışmanı Tülay Çağlar Kadı
Son Yazıları Nazlı Işık (tüm yazıları)
- Genç Sanatçı Gülcenur Özdemir - Kasım 20, 2023
- Genç Sanatçı Esin Berk Röportajı - Kasım 10, 2023
- Hayatının İkinci Bölümüne Hoş Geldin Seramik Sergisi A. Ceren Asmaz - Haziran 8, 2023
