Tarihin Tekerleği & Sanat

Karl Marx’ın ” Tarihin tekerleği hep ileriye ve iyiye doğru döner. ” sözünden ilhamla, sanatta neresi ileri, neresi gerisi, sanatın tekerleği nasıl döner, döndürmek için ne yapmak gerekir ve tekerlediği döndüren kimdir? ” konularına değinmek istiyorum.

Genel değişim konusundaki düşüncelerimin oluşmasında Alwin Toffler, Peter Drucker ve Bill Gates’in önemli ayak izleri bulunmaktadır.

1970’li yılların sonunda İşletme Lisans eğitimi alıyorum. Hocamız Prof. Dr. Birol Bumin Amerika’dan yeni gelmiş. Her ders en az on dakika Peter Drucker’ı ve doktorasında Peter Drucker’in katkısını dinliyoruz. Hoca Alwin Toffler’in Şok: Gelecek Korkusu kitabını tavsiye etti. Tavsiyeden öte yardımcı ders kitabıydı ve sınavda buradan sorular da çıktı. Bu iki yazarı sürekli takip ettim. Bu ikisi dünyaya değişimi anlattı, ama Bill Gates bu değişimi anlayıp, yakalayarak uygulamaya koydu.

Bunlarla sanatın ne ilgisi var diyenler olacaktır? Konuyu biraz daha açalım.

Alwin Toffler Karl Marx’tan farklı olarak toplumları; a) İlkel-Avcı-Toplayıcı Toplum üzerine Oturan Tarım Toplumu , b) Sanayi Toplumu c) Sanayi Sonrası Toplum ( Uzay Çağı, Elektronik Çağ, Global Köy, Teknotronik Çağ, Tekno-Bilimsel Devrim Çağı vb.)

Tam bu noktada Alwin Toffler, ” Tarihin tekerleği hep ileriye ve iyiye doğru döner. ” diyen ” Karl Marx’tan farklı düşünür . Alwin Toffler “Değişim doğrusal değildir ve geriye, ileriye ve yana doğru gidebilir .” teziyle değişimi doğrusallıktan çıkarmakta ve 19. yüzyılda ortaya konulan Marx’ın değişim kuramına bu defa 20.yüzyılda bilinenden başka bir boyut getirmektedir. Toffler 1970’lerin başında “Kağıtsız ve Online Toplum, İnsan Klonloma” konularında öngörüde bulunmuştu.

Alwin Toffler Sanatları Ölçme Sanatı başlıklı makalesinde geleceğin sanatı hakkında da bilgi verir. “Post-endüstriyalizme geçiş, yaşam kalitesine yönelik artan politik kaygı ile işaretlenmiştir. Yaşam kalitesinin önemli bir belirleyicisi olan sanat, bu geçişten şu şekillerde etkilenir: kültürel etkinliklere kitlesel katılımın artması; sanatların kurumsal çerçevesinin detaylandırılması; bir “kültür lobisi” oluşturulması; ve siyasallaşma. Hükümet, iş, araştırma ve eğitimdeki karar vericiler, maliyet-fayda defterlerine bir girdi olarak, eylemlerinin kültürel sonuçlarını hesaba katmaya başlamalıdır. Kültürel alanda rasyonel politika oluşturma için bilgi sağlamak ve alanın dışındakilere kendi etkilerini anlamalarında yardımcı olmak için bir kültürel veri sistemine ihtiyaç vardır. Niteliksel izlemeyi kolaylaştırmak için geçici bir model oluşturulur.”

Dünyadaki değişimden kendisini soyutlamaması gereken sanatçının değişimini tutarlı kuramsal çerçeveye oturtması esastır.

“Zamanı durduramadığımız süre içinde sanatın tekerleği de tıpkı tarihin tekerleği gibi sadece ileriye ve iyiye doğru dönmelidir. ” diyerek noktalayalım.

Hakkında
Diğer Yazıları

Vecdi Uzun

1959 Mersin doğumludur. İşletme ve Felsefe Lisans mezunu olup, Sanat Tarihi Lisans ve Yüksek Lisans eğitimine devam etmektedir. İş hayatını başlangıçta banka ve finans sektöründe üst düzey yönetici ve daha sonra bir dış ticaret şirketinde ortak olarak sürdürmüştür. Yayınlanmış bazı sanatçı biyografileri kitapları bulunmaktadır. Şu an düzenli olarak çeşitli gazete ve dergilerde başta “Genç Ressamlar” olmak üzere plastik sanatçıları tanıtıcı yazılar, inceleme yazıları ve sanat yazıları yayınlamaktadır.