Yeliz Orakoğlu | Pyrogravure
Okuyucularımıza kendinizden bahseder misiniz?
1979 Çorum doğumluyum. Evliyim ve on iki yaşında bir oğlum var. 2003 yılı Ankara Gazi Üniversitesi Felsefe Grubu Öğretmenliği mezunuyum. Uzun yıllar özel öğretim kurumlarında felsefe öğretmenliği ve rehber öğretmenlik yaptım. Küçük yaştan itibaren sanata ilgim olmuştur. Çeşitli yağlıboya ve karakalem çalışmalarım oldu. Ahşap yakma sanatına hobi olarak başlamıştım. Bu sanatta kendimi geliştirerek ve özgün konuları içeren eserler oluşturmaya başladım.
Ahşap yakma sanatının teknik özelliklerini okuyucularımız ile paylaşır mısınız?
Pyrography, dil kökeni olarak eski Yunanca’ dan gelen “yakarak yazmak” demektir. Antik ve kendine özgü yaratıcılığa sahip dekoratif resim ya da yazı sanatıdır. Bununla birlikte pyrography, bilinen antik sanat tekniği olarak “pokerwork” yani “dağlama” sanatı ya da “Pyrogravure” olarak da bilinir. Ülkemizde ahşap yakma ya da dağlama olarak adlandırılır. Pyrogravure tablo esasen plastik sanatların temel bir dalı siyah beyaz (karakalem) resim tekniğinin değişik bir uygulamasıdır. Farkı bu teknikte resim kağıdı yerine ahşap tuval, karakalem yerine kızgın metal uçlu kalem kullanılmakta, uygulama sonucunda siyah beyaz renk tonları yerine sepya-beyaz arası renk tonları elde edilir. Yapılan tabloların eleştirisinin siyah beyaz resim çalışmaları için alınan kriterler kullanılarak yapılabileceği ifade ediliyor. Bu sanat ayarlanabilir ,elektrikli ahşap yakma makinesi (havya) sayesinde daha hızlı ve kolay hale gelmiştir. Makineye kablo ile bağlı olan bir kalemi vardır. Kalem ucuna iletken bir madde ile çeşitli işlemlerde kullanılan uçlar takılmaktadır. Uçlar farklı gölgelendirme, çizim yapma, şekil verme gibi görevleri yerine getirir. Yakma işlemini yapan kişi ,dokunuşlarının şiddetine göre istediği rengi yakalayabilmektedir. Büyük sabır ve dikkat gerektiren bir sanattır. Çünkü yakılan işlem geri alınamaz. Kullanılacak ahşap seçiminin ardından istenilen resmin ahşap yüzeye aktarılması gelir. Bu işlem karbon kağıdının yardımı ya da resmin arkasının füzen kalem ile boyanıp ana hatları çizilerek ahşaba aktarılmasıyla devam eder. Çeşitli tonlama ve gölgelendirmelerle resim yapılır. Tüm işlemler yapıldıktan sonra koruma olarak vernik yapılır ve fazla ışık almayan bir ortamda muhafaza edilir.
Eserlerinizin ortaya çıkış sürecini anlatır mısınız?
Ahşap yakma sanatıyla düşünsel ve algısal olarak bakış açımı ifade etme olanağı elde ediyorum. Eserlerimin yapım aşamasında hem özgür hem de kontrolün tamamen bende olduğu anlara sahip oluyorum. Amatör olarak fotoğraf çekiyorum. Resimlerimin konuları çektiğim fotoğraflardan oluşuyor. Arkeoloji, felsefe, tarih ve psikolojiye olan ilgim algılarımın oluşmasında büyük role sahip. Fotoğraflarımın konularında küçük detaylar içeren, yaşanmışlıkların izlerine sahip figürler öne çıkıyor. Son dönemdeki eserlerimin kahramanlarını bu yaşanmışlık üzerine kurulu, aşınmış duvar önünde duran nesneler, paslı kilit ve zincirler, cansız mankenler oluşturuyor. Resim sanatçılarının çeşitli renklerle olan ilişkisini ahşabın yüzeyinde oluşturduğum tonlarla yaşıyorum. Gördüğüm dokuları tonlama ve gölgelendirmelerle elde diyorum. Bir fotoğraf sepya renginde basıldığında daha yumuşak görünme eğilimindedir. Bu sıcak kahverengi ve altın tonlar izleyicide daha eski görünme hissi sağlar. Ahşap üzerinde yakarak elde ettiğim bu sepya rengi tonlamaları fotoğrafta oluşturulan bu etkiyle aynı buluyorum. Elde ettiğim tonların nostaljik havasının eserlerimdeki kahramanların üzerindeki aşınma izlerini daha kuvvetli olarak sunduğuna inanıyorum. Üretim aşamamda bana eşlik eden müziği de elbette yok saymam mümkün değil. Bana sağladığı motivasyon vazgeçemediğim şeylerden birisidir.(70 ler soul müziği ve slow blues ):)))
Eserlerinizi incelediğimde; zincir, kilit, zihin kavramları dikkatimi çekiyor. Bu temaların alt metni nedir?
Çektiğim fotoğraflardaki objelerin üzerindeki aşınma ve eskimeleri seviyorum. Ahşap yakmaya ilk başladığım zamanlarda çeşitli röprodüksiyon çalışmalarım oldu. Kadın portrelerini yoğun olarak çalıştım. Felsefe öğretmenliği geçmişime bağlı olarak bazı filozofları resmettim. Rafael’in Atina Okulu tablosundan Platon ve Aristoyu, J.Louis David’in Sokrates’ in Savunması tablosunu ahşap üzerine resmettim. Çok sevdiğim ressamlardan Leonardo Da Vinci ‘nin Kakımlı Kadını, Johannes Vermeer’in İnci Küpeli Kızı, Botticelli’nin Venüsü, Michelangelo’ nun Ademin Yaratılışı tablosundan bir ayrıntı ahşap plakaların üzerinde hayat buldu. Yabancı bir illüstratörün zihin temalı bir kaç eserini kendisinden izin alarak ahşap yakma sanatıyla resmettim. Daha sonra artık kendi bakış açımla çektiğim fotoğrafları ahşaba yakarak resmetme sürecim başladı ve halen devam ediyor. Zamanın oluşturduğu aşınmalarla ve hasarlarla dolu objeler benim ahşabım üzerinde farklı renklerle hayat bulmaya başladı. Fotoğraf ve yakma sanatının oluşturduğu güçlü birliktelikten çok memnun kalarak üretmeye devam ediyorum. Kilit ve zincir temaları diğer insanların algılarında esaret olarak algılanıyor olsa da bende uzun süreli bir şeyin korunması sonucu hasar almayı ve onlardaki oluşan güzelliği anlatıyor. Oluşan pasları oluşturduğum tonlamalarla yansıtmaya çalışıyorum. Resimlerin yakın çekim fotoğraflara dayalı olması sonucu oluşan üç boyutlu etkiyi çok seviyorum. Sanat serüvenimde yeni deneyimler neler ortaya çıkarak ben de heyecanla bekliyorum. Alman filozof M. Heideggerin dediği gibi “Özgür olmak, kendini yaratmak, kendini aşmak demektir.” Sanatın özgürleştirici hissine sıkı sıkıya bağlıyım.
Temmuz ayında gerçekleştireceğiniz kişisel serginizden bahseder misiniz?
Eserlerimi izleyiciyle buluşturmak için iki karma serginin içinde yer aldım. Sanat eleştirmenleri ve eksperleri daha önce pek pyrogravure tablo görmedikleri için bir karşılaştırma imkanları olmadığı, dolayısıyla emsallerine oranla ne derece başarı ile uygulandığı hakkında pek fazla fikir beyan edememektedirler. Bu sanatla uğraşan kişilerin sıklıkla katılacakları sergilerle bu ender sanat tekniğinin tanıtımı için daha fazla çaba göstermesi gerekiyor. Uygun şartları elde ettiğim sürece bir katkı sağlamak adına çalışıyorum. Yaşadığım yerde bulunan Kartal Belediyesi’nin sanatçılara destek amacıyla kullanıma sunduğu belediye fuaye sergi salonunda hayalini kurduğum ilk kişisel sergimi Temmuz ayında açacağım. Sıra dışı kahramanlarımla sanat severlerin karşısında olacağım.
Sanat | Kitap | Kişisel Bir Yazı Tahtası | nazliisik.com
Son Yazıları Nazlı Işık (tüm yazıları)
- Genç Sanatçı Gülcenur Özdemir - Kasım 20, 2023
- Genç Sanatçı Esin Berk Röportajı - Kasım 10, 2023
- Hayatının İkinci Bölümüne Hoş Geldin Seramik Sergisi A. Ceren Asmaz - Haziran 8, 2023
